Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015

Κύπρος και Πελαγονία: με τα μάτια της ψυχής


Μεσ’ από το βάθος των καλών καιρών 
οι αγάπες μας πικρά μας χαιρετάνε. 

Δεν αγαπάς και δε θυμάσαι, λες. 
Κι αν φούσκωσαν τα στήθη, κι αν δακρύζεις 
που δεν μπορείς να κλάψεις όπως πρώτα, 
δεν αγαπάς και δεν θυμάσαι, ας κλαις. 
(Καρυωτάκης - Νοσταλγία)

Μοναδικά στιγμιότυπα από την συνάντηση της Άννας Βίσση με τον Τόσε Πρόεσκι στο βίντεο που ακολουθεί... ας αφήσουμε τις εικόνες να μιλήσουν μόνες τους, τα λόγια περισσεύουν!

 

Αφορμή να γνωρίσουμε τον Tose και να μάθουμε περισσότερα για την ζωή του στάθηκε αυτή η δημόσια συνάντησή του με την Άννα Βίσση, το 2006 σε τηλεοπτική σερβική εκπομπή απ' όπου προέρχεται και το παραπάνω βίντεο, που μας γέμισε με όμορφα συναισθήματα. Αναμφίβολα, ξεχώρισαν με την παρουσία τους που γέμισε αυθόρμητα το χώρο με απερίγραπτη ζεστασιά και λάμψη!
Πρόταση για να συμμετέχει σε συναυλία στα Σκόπια είχε η Άννα Βίσση ένα χρόνο μετά τον άδικο χαμό του καλού της φίλου Tose Proeski. Όπως πληροφορηθήκαμε από κάποιο Fans-site της δημοφιλούς Κύπριας τραγουδίστριας (βλ. εδώ), η Άννα Βίσση δεν πήγε τότε στα Σκόπια, αν και το ήθελε, για να μην τύχει το θέμα εθνικιστικής εκμετάλλευσης από το καθεστώς της γείτονος.
Ο Tose Proeski με το γλυκό χαμόγελο θα μείνει ανεξίτηλα στη μνήμη μας ως ο ταλαντούχος νέος από το αγαπημένο μας βλαχόφωνο Κρούσοβο της Πελαγονίας, που γεννήθηκε και μεγάλωσε μακρυά από τον ελληνισμό αφού έτσι το έφεραν οι συγκυρίες, είχε όνειρα και μια λαμπρή σταδιοδρομία και θα μπορούσε να πετάξει ακόμα πιο ψηλά αν η μοίρα δεν ήταν τόσο σκληρή μαζί του... Αυτές οι εικόνες από την συνάντησή του με την Άννα Βίσση θα μείνουν χαραγμένες στην καρδιά μας για πάντα!

Για την ζωή και το έργο του Τόσε Πρόεσκι

Ο Τόντορ ''Τόσε'' Πρόεσκι (κυριλλικά Тодор "Тоше" Проески) ήταν μεγάλος τραγουδιστής της FYROM. Γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1981 στο Πρίλεπ και μεγάλωσε στο Κρούσοβο της Πελαγονίας απ' όπου προέρχονταν η οικογένειά του. Ήταν εν μέρει ελληνοβλαχικής καταγωγής, γόνος της οικογένειας Πρώιου (στα βλάχικα Πρώια/Proja). Το επώνυμο Πρώιου φέρουν και αρκετοί Έλληνες από την Ήπειρο μέχρι μακρινά νησιά όπως η Χίος (βλ. Εδώ), αλλά και ορισμένοι πρόσφυγες από την Πελαγονία οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταξύ αυτών και η οικογένεια του πρώην Προέδρου της Παμμακεδονικής Αμερικής κ. Σωτήριου Πρώιου. Μάλιστα προ μερικών ετών ο κ. Πρώιος ταξίδεψε στο Μοναστήρι από τις ΗΠΑ όπου διαμένει και εντόπισε το πατρογονικό του σπίτι διαπιστώνοντας με συγκίνηση ότι στην είσοδό του σώζεται ακόμα ελληνική επιγραφή με το επώνυμο της οικογένειας.

Ο Τόσε ήταν γνωστός και ιδιαίτερα αγαπητός σε όλες τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας αλλά και εκτός. Το μουσικό του ταλέντο ανακαλύφθηκε στην ηλικία των 12 ετών, όταν έλαβε μέρος στο παιδικό φεστιβάλ Zlatno Slavejce με ένα παιδικό τραγούδι που είχε φτιαχτεί στα βλάχικα. Ωστόσο, η πορεία προς την κορυφή ξεκίνησε το 1996 όταν πήρε μέρος στο φεστιβάλ Melfest στο Πρίλεπ. 
Το 1999 κυκλοφορεί το πρώτο του άλμπουμ Nekade Vo Nokta (Κάπου μέσα στη νύχτα) και το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς πραγματοποιεί την πρώτη του συναυλία στα Σκόπια. Το 2000 έλαβε μέρος στον τελικό της χώρας για τον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον με το τραγούδι Solzi Pravat Zlaten Prsten (Τα δάκρυα φτιάχνουν ένα χρυσό δαχτυλίδι) και ήρθε πρώτος στο televoting αλλά τρίτος συνολικά. Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε να ηχογραφεί τα τραγούδια για το δεύτερο άλμπουμ του, Sinot Bozji (Γιος του Θεού). Σε αυτό το άλμπουμ περιλαμβάνονται δύο από τα πιο γνωστά τραγούδια του Τόσε: Το Nemir (Ανήσυχος), μαζί με την Καρολίνα Γκότσεβα, και το Tajno Moja (Μυστικό μου). Το 2001 πήγε σε περιοδεία στην Αυστραλία μαζί με άλλους τραγουδιστές από την FYROM.
Το 2002 κυκλοφόρησε το τρίτο άλμπουμ του Ako Me Poglednes Vo Oci (Αν κοιτάξεις μες τα μάτια μου), αφού ηχογράφησε μερικά τραγούδια σε στούντιο της Αθήνας. 
Ο Τόσε νίκησε στο Beovizija στο Βελιγράδι το 2003 με το τραγούδι Cija Si για να εκπροσωπήσει τη Σερβία-Μαυροβούνιο στο διαγωνισμό της Γιουρβίζιον 2003 όμως η χώρα αναγκάστηκε να αποχωρήσει.

Προκειμένου να βελτιώσει τη φωνή του πήρε μαθήματα από τον μαέστρο William Riley, ο οποίος είχε διδάξει και τον μεγάλο τενόρο Luciano Pavarotti. Την ίδια χρονιά λαμβάνει το βραβείο της Μητέρας Τερέζας και ανακηρύσσεται πρεσβευτής της UNICEF.
Το 2005 κυκλοφορεί το τέταρτο άλμπουμ του με τίτλο Po Tebe (Μετά από σένα). Έχει χαρακτηριστεί ένα από τα πιο επιτυχημένα άλμπουμ των Βαλκανίων όλων των εποχών.
Το Bozilak (Ουράνιο τόξο), είναι το πέμπτο άλμπουμ του Τόσε το οποίο περιέχει 14 παραδοσιακά τραγούδια από την FYROM και κυκλοφόρησε το 2006. Σ' αυτό το άλμπουμ συμπεριέλαβε κι ένα τραγούδι του Κρουσόβου στα βλάχικα, το νβεάστα ζιλοάσα (πένθιμη νύφη), που ερμήνευσε για να τιμήσει την ιδιαίτερη πατρίδα του που τόσο αγαπούσε και έμελλε να αποκτήσει συμβολικό νόημα με το τραγικό τέλος του.
Το τελευταίο του άλμπουμ πριν από τον θάνατό του τιτλοφορείται Igri Bez Granici (παιχνίδι χωρίς σύνορα). 
Τα περισσότερα από τα άλμπουμ του έχουν κυκλοφορήσει, εκτός από την σλαβική διάλεκτο της FYROM, και στη σερβοκροατική γλώσσα. Έχει κυκλοφορήσει και ένα τραγούδι στη σλοβενική γλώσσα, το Moja. Μερικοί από τους καλλιτέχνες με τους οποίους έχει συνεργαστεί ο Τόσε είναι: Καρολίνα Γκότσεβα, Antonija Sola, Εσμά Ρετζεπόβα και Ζέλικο Γιοκσίμοβιτς. Ένα άλμπουμ κυκλοφορεί 2 χρόνια μετά τον θάνατό του, το The Hardest Thing. Περιλαμβάνει το ιταλικό τραγούδι Aria, σε συνεργασία με την Ιταλίδα σταρ Gianna Nannini, και όλα τα υπόλοιπα τραγούδια στην αγγλική γλώσσα.

Στις 16 Οκτωβρίου 2007, ο Τόσε χάνει τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα κοντά στη Νόβα Γκραντίσκα της Κροατίας. Ήταν μόνο 26 ετών...
Η σορός του μεταφέρθηκε στα Σκόπια τα μεσάνυχτα με ελικόπτερο του στρατού και από εκεί μεταφέρθηκε στο Κρούσοβο. Πλήθος πενθούντων παρευρέθηκε στην κεντρική πλατεία για να αποδώσει φόρο τιμής στον αδικοχαμένο τραγουδιστή και η 17η Οκτωβρίου ανακηρύχθηκε ημέρα πένθους στο κράτος των Σκοπίων. Μετά το θάνατό του, η Κυβέρνηση του απέδωσε τον τίτλο "Αξιότιμος πολίτης της FYROM".
Στις 5 Οκτωβρίου 2008, πραγματοποιήθηκε συναυλία προς τιμήν του Τόσε αφού στις 5 Οκτωβρίου του προηγούμενου χρόνου έγινε η τελευταία συναυλία πριν τον θάνατό του. Επίσης, προβλήθηκε ένα ντοκιμαντέρ με θέμα το έργο του Τόσε στις 12 Φεβρουαρίου 2009. Μια άλλη συναυλία έγινε στις 25 Ιανουαρίου 2010, όπου θα ήταν τα 29α γενέθλια του.
Πληροφορίες: Εδώ



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.