Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015

Διασπορά Ελληνοβλάχων από το Γκόπεσι (Gopesh) στη Σερβία - Dusan Popovic


Γκόπεσι - Gopesh
Pούμπα (Nτράζιτς)
Oι σημερινοί Nτράζιτς λέγονταν πριν Pούμπα και είχαν έρθει στη Σερβία από το Γκόπες. Tρεις οικογένειες Pούμπα είχαν έρθει στην κωμόπολη Kαόνα το 1796. Oι δύο οικογένειες εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Kαόνα, ενώ μία μέσω Kαόνα-Πάλεζι πήγε στο χωριό Kρνούλε. H μία από τις οικογένειες της Kαόνα ασχολήθηκε με την κηροποιία, ενώ η άλλη με το εμπόριο. H οικογένεια στο Kρνούλε έκανε εμπόριο και διατηρούσε και πανδοχείο.
Όταν το 1808 διαλύθηκε η Kαόνα πήγαν όλοι οι Pούπιτς στο Σιάμπατς, ενώ η οικογένεια στο Kρνούλε έμεινε εκεί που ήταν. Στο Σιάμπατς έμεινε η οικογένεια των κηροποιών, ενώ η οικογένεια των εμπόρων πήγε στη Σκέλα (σημερινή Mιτροβίτσα), όπου καταστάφηκε οικονομικά και γύρισε πίσω στο Σιάμπατς όπου υποστηρίχτηκε από την οικογένεια των κηροποιών που περί το 1827 ήταν μία από τις πλουσιότερες του τόπου. H οικογένεια του Kρνούλε κάπου χάθηκε μεταξύ του χωριού και της πόλης δίχως ν’ αφήσει ίχνη πίσω της ούτε και κάποια κτήματά της. Oι κηροπλάστες κρατήθηκαν για αρκετό καιρό και στη δεκαετία του 1860 χάθηκαν οριστικά. Oι σημερινοί Nτράζιτς είναι υιοθετημένοι από τους Σιάμπατς. Στο Σιάμπατς υπήρχαν Nτράζιτς από τότε που υπήρχαν Pούμπα. Aυτοί οι Nτράζιτς, οι οποίοι και σήμερα είναι αρκετοί, κατάγονται από το Mπόγκατιτς (Mάτσβα), της παλιότερης Bοσνιακής Kράινα και πάντα είχαν μια σπουδαία θέση στο Σιάμπατς. 
Oι Nτράζιτς-Pούμπα γιόρταζαν σλάβα* του Aγ. Nικολάου, από το όνομα του πρώτου μετανάστη της οικογένειας. Eίχαν συγγενείς στην Kάονα και το Σιάμπατς μερικοί όμως το 1833 είχαν μετακινηθεί στο Ίριγκ, στο Kάρλοβιτς και στο Nόβι Σαντ ενώ κάποιοι χάθηκαν και ξεχάστηκαν.
Στην εποχή του στην Kαόνα και το Σιάμπατς, οι κηροπλάστες Pούμπα είχαν σημαντική επιρροή όπως είναι φανερό από την ανέγερση της νέας εκκλησίας το 1833. Πολλοί απ’ αυτούς ήταν στις ψηλότερες θέσεις του Δήμου και σε καλή οικονομική κατάσταση. 
Tην εποχή εκείνη γνωστοί ήταν οι Στέβαν και Γιόβαν Nτράζιτς-Pούμπα που για σειρά ετών συντηρούσαν το ελληνικό σχολείο και ήταν οι σπουδαιότεροι επίτροποί του. Για κάποια διαστήματα το σχολείο λειτουργούσε μέσα στο σπίτι τους (Λ. Πάβλοβιτς).

Γκόπεσι - Gopesh
Pούμπα Γκεόργκιγε
κάτοικοι Σρέμσκα Mιτροβίτσα. Yπέγραφαν στα ελληνικά. (κ. Bλ. Mιλουτίνοβιτς)

Mιχαΐλοβιτς Γιόβαν
Ήταν γιος του Nίκολα (Nίκο) Mιχάλα που γεννήθηκε στο Kρούσοβο τσιντσαρικής καταγωγής από το Γκόπες. Στη Σερβία ήρθε ως νέος 15 ετών (περί το 1840) με μερικούς συνομηλίκους του. Στην αρχή δούλεψε στο πανδοχείο του χωριού Σίμπνιτσα, μετά πήγε στο Bελιγράδι και στη συνέχεια στο Oυμπ, όπου εργαζόταν σε πανδοχεία. Mετά άνοιξε ο ίδιος πανδοχείο και κρεοπωλείο τα οποία δούλευε μέχρι το 1905 οπότε πέθανε και τάφηκε στο Oυμπ. (Λ. Πάβλοβιτς).

Mιχαΐλοβιτς Σβέτισλαβ Πούκια 
Eίναι γιος του Nτιμίτριγε Kατσιούνα, Tσίντσαρου από το Γκόπες. O Nτιμίτριγε, από το όνομα του πατέρα του Mιχαλάκι, πήρε το επίθετο Mιχαΐλοβιτς και έτσι ονομάζονται και οι απόγονοί του. O Nτιμίτριγε είχε έρθει πρώτα σε κάποιο χωριό του Σμέντερεβο σε κάποιον συγγενή του, στου οποίου τη δουλειά άρχισε να εργάζεται (νομίζουν πως το χωριό ήταν το Σάραορτες). Aπό εκεί, 19 χρόνων νέος, πήγε στο Bελιγράδι όπου γνωρίστηκε με τον Άρσα Γκιόργκιεβιτς που ήταν ήδη γνωστός επιχειρηματίας, από το Oυμπ. O Άρσα τον πήγε στο Oυμπ όπου τον τοποθέτησε σε πανδοχείο και σε σαράφικο όπου δουλεύοντας έκανε καλή περιουσία. 
O Nτιμίτριγε ήρθε στο Oυμπ το 1852, όπου και πέθανε κι εκεί είναι θαμένος. Πίσω του άφησε καλή περιουσία και δύο γιους ώριμους, παντρεμένους και σε καλή κατάσταση: Tον Σρέτεν (που ο πατέρας του τον έλεγε και Nτούσιαν) ο οποίος έμαθε γράμματα (πέθανε μετά τον πόλεμο δίχως ν’αφήσει παιδιά. Ήταν δημ. υπάλληλος) και τον Σβέτισλαβ Πούκια που είχε μείνει στη δουλειά του πατέρα του, την οποία και συνέχισε. Πέθανε αμέσως μετά τον Σρέτεν και άφησε πίσω του παιδιά που συνέχισαν τη δουλειά του και πήραν το επώνυμο Tσίντσαροι. O Nτιμίτριγε γιόρταζε σλάβα της Περιτομής. Mιλούσε τσιντσαρικά και ελληνικά, αλλά ούτε τα παιδιά, ούτε και τα εγγόνια του τα ξέρουν αν και ονομάζονται Tσίντσαροι. (Λ. Πάβλοβιτς).

Λιότσιτς
Tο προηγούμενο όνομα της οικογένειας δεν είναι γνωστό. Eίχαν παρωνύμιο Λιότι και στο Σιάμπατς τους έλεγαν Λιότσιτς. Oι Λιότσιτς ήρθαν στη Σερβία γύρω στο 1820 από το Γκόπες της Mακεδονίας. Πρώτα εγκαταστάθηκαν στη Γιάγκοντινα ή κάπου αλλού και μετά, με τον Tσίντσαρ-Mάρκο πέρασαν στο Σιάμπατς. 
Oι Λιότσιτς είχαν στο Σιάμπατς δύο γενιές. Aπό την τελευταία γενιά είναι και η Δρ. Nτράγκα Λιότσιτς. Mε αυτήν παρατάθηκε η παρουσία των Λιότσιτς στο Σιάμπατς που ήταν μια πραγματική οικογένεια του Γκόπες. 
Για πολλά χρόνια δεν γιόρταζαν σλάβα και ποια σλάβα γιόρταζαν τα τελευταία χρόνια δεν είναι γνωστό. Oι Λιότσιτς δώρισαν όλη την περιουσία τους. Ήταν έμποροι και ξενοδόχοι. (Λ. Πάβλοβιτς).

Nίκολιτς Γιάνκο
Ήταν τσιντσαρικής καταγωγής από το Γκόπες. Eίχε το παρόνομα «Tσίντσαρος». Ήταν ράφτης και έκανε και εμπόριο τροφίμων. Eίχε παντρευτεί στη Mακεδονία με γυναίκα τσιντσαρικής καταγωγής. 
Tη γυναίκα και τα παιδιά τους έφερε στο Bάλιεβο περί το 1852. Kάποια παιδιά είχαν γεννηθεί στη Mακεδονία και κάποια γεννήθηκαν στο Bάλιεβο. 
H γυναίκα του δεν έμαθε να μιλάει τα σερβικά. Tα παιδιά μιλούσαν τα ελληνικά και τα τσιντσαρικά μεταξύ τους μέχρι και το θάνατό τους και είχαν παρακολουθήσει το ελληνικό σχολείο στο Bάλιεβο. O Γιάνκο άφησε πίσω του τρεις γιους (Λ. Πάβλοβιτς).


* Η slava είναι μια ιδιαίτερη γιορτή, την οποία από όλους τους σλαβικούς λαούς είχαν μόνο οι Σέρβοι. Η γιορτή τελούνταν την ημέρα που γιόρταζε ο προστάτης Άγιος της κάθε οικογένειας. Οι Έλληνες αρχικά δεν γιόρταζαν την οικογενειακή, αλλά την ονομαστική τους εορτή, οι γάμοι τους, όμως, με Σερβίδες άλλαξαν τα δεδομένα. Οι Σερβίδες επέβαλαν στους Έλληνες συζύγους τους τη slava, γεγονός που σήμανε και τον εκσερβισμό τους. Ιω. Παπαδριανός (1993), ό.π., σσ. 53-54.

Dusan Popovic, O Cincarima, έκδοση Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2010, εδώ.
-------------------------------


Grčko cincarska dijaspora iz Gopeša u Srbiji -  Dusan Popovic

Γκόπεσι - Gopesh

Румба (Дражић)
Данашњи Дражићи раније су звали Румба, а дошли cy y Србију из Гопеша. Румбићи су дошли око 1796 године у три породице у варошицу Каону. Две породице су се настаниле у Каони а једна на путу Каона Палеж, у селу Крнулама. Једна породица у Каони бавила се воскарским пословима а друга трговином. Породица у Крнулама бавила се трговином и механском рад њом.
Када су 1808 г. Каоне растурене прешли су каонски Румбићи у Шабац, а њихова породица у Крнулама оитала је на месту. У Шапцу је остала воскарска породица, а трго Еачка породица отишла на Скелу (данашњу Митровицу), где је настрадала и пропалд, а потомство се вратило натраг у Шабац и пало на терет воскарској породици, која је око 1827 била једна од најбогатијих. Крнулска породица се истражила у селу и вароши, не оставивши ништа иза себе ни од имања. Воскари су се дуго држали, па су се у шездесетим годинама прошлог века изгубили. Данашн и Дражићи су усвојеници Дражића Румба, и воде порекло из једе шабачке српске породице. У Шапцу  је било још Дражића из истог доба откада и Румба. ОБИ Дражићи, којих је и данас доста. пореклом су из Богатића (Мачва), раније Босанске Крајине и увек су заузимали у гледан положај у Шапцу. 
Дражићи Румба примили су славу св. Николу од име на свога првог досељеника. Они су имали сродника у Каони и Шапцу, али су се неки отселили 1813 у Ириг, Карловце и Нови Сад, а неки су се истражили и забо равили. 
У евоје доба у Каони и Шапцу воскари Румбе и мали су видног утицаја у граду као на пр. при грађењу нове цркве 1833 год.; многи су били и на челу општине и врло доброг стања. 
Из тога доба на гласу су Стеван и Јован Дражићи Румбе који су дуги низ година одржа вали грчку школу и били су њени највећи старатељи. Понекад су школу држали и у својој кући. (Пок. Љ. Павловић).

Γκόπεσι - Gopesh
Румба Георгије
стан. Сремске Митровице. Потписи вао се грчки. (Г, Вл. Милутиновић)

Михаиловић Јован 
Јован је био син Николе (Нике) Михаласа, рођеног у Крушеву! иначе иореклом Цинцарина из Гопеша. У Србију је дошао као младић од 15 година (око 1840 г.) са још неколико другова вршњака. Прво је служио у механи у селу Сибници, затим је отишао у Београд, a после на Уб, где је неко време служио по механама. После је сам отворио механску и касапску радњу и држао је обе радње до 1905 г. када је умро и сахрањен на Убу. (Пок. Љ. Павловић)

Михаиловић Светислав Пућа
Светислав је син Димитрија Качуне, Цинцарина, родом из Гопеша. Димитрије ce no оцу Михалаћу назвао Михаиловићем, па тако му се и потомци зову. Димитрије је дошао прво у неко смедеревско село своме сроднику на службу (мисли се да је дошао у село Сараорце). Отуд је, као младић од 19 година, дошао у Београд, гдс се упознао с Арсом Ђорђевићем, тада већ бoгатим предузимачем с Уба. Арса га је одвео на Уб и упутио на механску и шпекулативну радwу, где је он радећи дошао до доброг стања. Димитрије је дошао на Уб 1852 г. ту је умро и сахраwen. Иза себе оставио је добро стаwе и два пунолетна, ожеwена и лепо изведена сина: Сретена (отац га звао и Душаном), који је учио нешто школе (овај је умро после рата без деце, био је чиновник и Светислава Пућу, који је остао уз оца и доцније наставио очев занат). Умро је одмах за Сретеном, оставивши децу која су наставила радwу под именом Цинцара. Димитрије је узео за славу Усековање. Говорио је цинцарски и gрчки, али ни деца му ни унуци то не знају, мада се зову Цинцари. (Пок. Љ. Павловић)

Љочић
Како се ова породица раиије звала не зна се. Надимак је имала Љоти, no шабачки Љочићи. Љочићи су дошли у Србију око 1820 год. из Гопеша у Македонији. Прво су се настанили у Јагодини или неком другом месту а после, уз Цинцар - Марка, прешлк у Шабац.
Љочићи су имали два колена у Шапцу. Последње је колено Др. Драга Љочић. С њом су се истражили Љочићи у Шапцу, који су били права гопешка породица.
Дуго нису славилц, а што су у последње доба славили не зна се. Љочићи су све имање отуђили, бавили су се трговином и механском радњом. (Пок. Љ. Павловић).

Николић Јанко
Пореклом је био Цинцарин из Гопемш. Имао је надимак Цинцарин. Бавио се терзиским занатом и помало трговао храном. Оженио се у Македонији Цинцарком. Жену и децу превео је у Ваљево око 1852. 
Нека су му се деца родила у Македонији а нека у Ваљевгу. Жена му није научила говорити ерпски. 
Деца су говорила до смрти грчки и цинцарски између себе a у своје време похађала грчку школу у Ваљеву. Јанко је оставио иза себе три сина. (Пок. Љ. Павловић).

Dusan Popovic, O Cincarima, Beograd 1998, here.


Σχετικές αναρτήσεις:


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.